जनावरांच्या आहारात गव्हाच्या काड, भाताचा पेंढा आणि सोयाबीन भुसकटाचा योग्य वापर करून अधिक पचनीय आणि पौष्टिक बनवा. यासाठी प्रक्रिया:

1] सोडा ट्रीटमेंट (अल्कली ट्रीटमेंट) साहित्य: – 100 किलो गव्हाचे काड / भाताचा पेंढा – 2-3 किलो चुना (कॅल्शियम हायड्रॉक्साईड) किंवा 4-5 लिटर सोडियम हायड्रॉक्साईडचा (NaOH) 4% द्राव – 50-60 लिटर पाणी

कृती: 1. चुना किंवा सोडियम हायड्रॉक्साईड पाण्यात विरघळून घ्या. 2. हे द्रावण गव्हाच्या काडावर किंवा भाताच्या पेंढ्यावर समप्रमाणात फवारा. 3. ट्रीट केलेलं चारा 12-24 तास झाकून ठेवा. 4. जनावरांना देण्याआधी ते ऊन दाखवून कोरडे करा.

फायदे: – पचनीयता वाढते. – फायबरचा उत्तम स्त्रोत बनतो. – जनावरांची उत्पादकता सुधारते.

2] युरिया ट्रीटमेंट साहित्य: – 100 किलो गव्हाचं काड किंवा भाताचा पेंढा – 4 किलो युरिया – 50-60 लिटर पाणी

कृती: 1. युरियाला पाण्यात व्यवस्थित मिसळा. 2. हे मिश्रण काड किंवा पेंढ्यावर फवारा. 3. मिश्रण चांगलं मिक्स करून प्लास्टिकच्या आच्छादनाखाली 10-15 दिवस ठेवा. 4. नंतर हवा लागून कोरडं होऊ द्या आणि जनावरांना थोड्या प्रमाणात द्या.

फायदे: – प्रथिनाचं प्रमाण वाढतं. – चारा अधिक चविष्ट व पौष्टिक होतो. – दुधाळ जनावरांसाठी फायदेशीर ठरतो.

3. सोयाबीन भुसकटाचा योग्य वापर कृती: – सोयाबीन भुसकट हे प्रथिनांचा चांगला स्रोत आहे, पण ते जनावरांना थेट देऊ नये. – त्यामध्ये गोडसर किंवा खारटपणा वाढवण्यासाठी गूळ-पाणी मिश्रण किंवा मीठ टाकून हलकं ओलसर करून द्यावे. – चाऱ्यासोबत 10-15% प्रमाणात मिसळून द्यावे.

फायदे: – जनावरांना जास्त प्रथिन मिळते. – दूध उत्पादन वाढते. – 

अतिरिक्त टिप्स: 1] कधीही चाऱ्यावर जास्त प्रमाणात ट्रीटमेंट करू नये. 2] ट्रीट केलेला चारा थोड्या प्रमाणात द्यावा आणि जनावरांची सवय लावावी. 3] स्वच्छ आणि कोरड्या ठिकाणी चारा साठवा.