देशभरात वाहनांची संख्या झपाट्याने वाढत आहे, त्यामुळे वाहतुकीचे नियम (Traffic Fines) अधिक कठोर करण्यात आले आहेत. १ मार्च २०२५ पासून लागू झालेल्या नवीन मोटार वाहन कायद्यानुसार, वाहतूक नियम मोडल्यास दंडाच्या रकमेत दहा पट वाढ झाली आहे. त्यामुळे गाडी चालवताना अधिक खबरदारी घेणं आवश्यक आहे.
नवीन नियमानुसार लागणारा दंड
हेल्मेट नसेल तर:
नवीन नियमांनुसार (Traffic Fines) , जर तुम्ही हेल्मेटशिवाय दुचाकी चालवताना आढळलात, तर तुम्हाला १००० रुपये दंड आकारला जाईल आणि तुमचं ड्रायव्हिंग लायसन्स तीन महिन्यांसाठी रद्द केलं जाईल. पूर्वी हा दंड फक्त १०० रुपये होता. तसेच, जर दुचाकीवर दोनहून अधिक प्रवासी असतील, तर देखील १००० रुपयांचा दंड भरावा लागेल.
दारू पिऊन गाडी चालवली तर
जर तुम्ही दारू पिऊन गाडी चालवत असाल, तर तुम्हाला १०,००० रुपये दंड आणि ६ महिन्यांपर्यंत तुरुंगवास होऊ शकतो. यापूर्वी हा दंड फक्त १००० ते १५०० रुपये होता. जर तुम्ही पुन्हा नियम (Traffic Fines) मोडला, तर १५,००० रुपये दंड आणि २ वर्षांपर्यंत तुरुंगवास भोगावा लागू शकतो.
सीट बेल्ट न लावता गाडी चालवणे
सीट बेल्ट न लावता गाडी चालवणेही महागात पडणार आहे. जर तुम्ही सीट बेल्ट न घालता गाडी चालवत असाल, तर १००० रुपये दंड होईल, जो पूर्वी फक्त १०० रुपये होता. सिग्नल तोडल्यास ५०० ऐवजी थेट ५००० रुपये दंड आकारला जाईल.
ड्रायव्हिंग लायसन्स नसेल तर
जर तुमच्याकडे ड्रायव्हिंग लायसन्स नसेल, तर आधी ५०० रुपये दंड आकारला जात असे, परंतु आता तो वाढून ५००० रुपये करण्यात आला आहे. तसेच, इन्शुरन्सशिवाय वाहन चालवल्यास २००० रुपये दंड आणि तीन महिन्यांपर्यंत तुरुंगवास भोगावा लागू शकतो.
अल्पवयीन व्यक्ती वाहन चालवत असेल तर
अल्पवयीन व्यक्ती वाहन चालवताना आढळल्यास २५,००० रुपये दंड (Traffic Fines) आणि ३ वर्षांचा तुरुंगवास होईल, तसेच त्या वाहनाची नोंदणी एक वर्षासाठी रद्द केली जाईल. याशिवाय, त्या व्यक्तीला २५ वर्षांपर्यंत ड्रायव्हिंग लायसन्स मिळणार (Traffic Fines) नाही.
गाडी चालवताना फोन वापरणे
गाडी चालवताना फोन वापरणे देखील अधिक महाग होणार आहे. पूर्वी यासाठी ५०० रुपये दंड होता, मात्र आता तो ५००० रुपये (Traffic Fines) करण्यात आला आहे. ट्रिपल सीट रायडिंग, डेंजरस ड्रायव्हिंग आणि रेसिंगसाठी देखील कडक कारवाई केली जाणार आहे.
दुचाकीवर तीन जण बसून प्रवास
जर तुम्ही दुचाकीवर तीन जण बसून प्रवास करत असाल, तर १००० रुपये दंड आकारला जाईल. जर तुम्ही धोकादायक वाहन चालवणे किंवा रेसिंग करताना आढळलात, तर ५००० रुपये दंड आणि कठोर कारवाई केली जाईल.
रुग्णवाहिकांची वाट अडवल्यास
रुग्णवाहिकांना आणि इतर आपत्कालीन सेवांच्या वाहनांना रस्ता न दिल्यास मोठा दंड आकारला जाणार आहे. यासाठी थेट १०,००० रुपये दंड (Traffic Fines) लागू करण्यात आला आहे. तसेच, सिग्नल तोडल्यास ५००० रुपये आणि ओव्हरलोडिंग केल्यास २०,००० रुपये दंड भरावा लागेल.
वाहतूक नियम पाळण्याचे महत्त्व
नवीन वाहतूक नियमांचे उद्दिष्ट वाहतुकीला अधिक शिस्तबद्ध करणे आणि अपघातांचे प्रमाण कमी करणे आहे. वाढती वाहनसंख्या आणि बेशिस्त वाहनचालक यामुळे रस्ते अपघातांची संख्या दिवसेंदिवस वाढत आहे. त्यामुळे सरकारने कठोर पावले उचलत हे नवीन नियम लागू केले आहेत. या नियमांमुळे चालकांना अधिक जबाबदारीने वाहन चालवण्यास भाग पाडले जाईल.
वाहतूक नियम मोडल्यास होणारे परिणाम
वाहतूक नियम मोडल्यास केवळ आर्थिक नुकसानच नाही, तर जीवित हानीचाही धोका असतो. बेशिस्त वाहन चालवण्यामुळे होणारे अपघात अनेक कुटुंबांवर संकट आणू शकतात. त्यामुळे प्रत्येकाने स्वतःची आणि इतरांची सुरक्षा लक्षात घेऊन वाहतूक नियमांचे पालन करावे.
वाहतुकीसाठी महत्त्वाचे काही नियम
- हेल्मेट आणि सीट बेल्ट – स्वतःच्या सुरक्षेसाठी हेल्मेट आणि सीट बेल्ट लावणे अत्यंत आवश्यक आहे.
- गतीमर्यादा पाळा – वेगमर्यादा ओलांडल्यास अपघाताचा धोका वाढतो.
- दारू पिऊन वाहन चालवू नका – यामुळे तुमच्या आणि इतरांच्या जिवाला धोका निर्माण होऊ शकतो.
- मोबाईलचा वापर टाळा – वाहन चालवताना मोबाईल वापरणे गंभीर अपघातांना आमंत्रण देऊ शकते.
- वाहतुकीचे सिग्नल पाळा – सिग्नल तोडल्यास मोठ्या प्रमाणात दंड भरावा लागू शकतो.
- ओव्हरलोडिंग टाळा – वाहन क्षमतेपेक्षा जास्त भरल्यास वाहनाचा तोल जाऊन अपघात होऊ शकतो.
- वाहनाची योग्य देखभाल करा – खराब ब्रेक, मंद हेडलाइट आणि टायरची खराब अवस्था अपघातांना कारणीभूत ठरू शकते.
- रस्त्याच्या परिस्थितीनुसार वाहन चालवा – मुसळधार पाऊस, धुके किंवा खराब रस्ता असल्यास वेग कमी करणे सुरक्षिततेसाठी आवश्यक आहे.
नवीन दंडाचे प्रकार
१. हेल्मेटशिवाय दुचाकी चालवणे
- दंड: ₹१,०००
- अतिरिक्त शिक्षा: तीन महिन्यांसाठी ड्रायव्हिंग लायसन्स निलंबित
- पूर्वीचा दंड: ₹१००
- दुचाकीवर तीन प्रवासी असल्यासही ₹१,००० दंड आकारला जाईल.
२. दारू पिऊन गाडी चालवणे
- पहिल्यांदा पकडल्यास:
- दंड: ₹१०,०००
- तुरुंगवास: सहा महिने
- पुन्हा उल्लंघन केल्यास:
- दंड: ₹१५,०००
- तुरुंगवास: दोन वर्षे
- पूर्वीचा दंड: ₹१,५००
३. सीट बेल्ट न लावणे
- दंड: ₹१,०००
- पूर्वीचा दंड: ₹१००
४. सिग्नल तोडणे
- दंड: ₹५,०००
- पूर्वीचा दंड: ₹५००
५. ड्रायव्हिंग लायसन्सशिवाय वाहन चालवणे
- दंड: ₹५,०००
- अतिरिक्त शिक्षा: तीन महिन्यांपर्यंत तुरुंगवास किंवा समाजसेवा
- पूर्वीचा दंड: ₹५००
६. इन्शुरन्सशिवाय वाहन चालवणे
- पहिल्यांदा पकडल्यास:
- दंड: ₹२,०००
- पुन्हा उल्लंघन केल्यास:
- दंड: ₹४,०००
७. अल्पवयीन व्यक्तीद्वारे वाहन चालवणे
- दंड: ₹२५,०००
- तुरुंगवास: तीन वर्षे
- वाहन नोंदणी एक वर्षासाठी रद्द केली जाईल.
- संबंधित व्यक्तीस वयाच्या २५ वर्षांपर्यंत ड्रायव्हिंग लायसन्स मिळणार नाही.
८. गाडी चालवताना फोन वापरणे
- दंड: ₹५,०००
- पूर्वीचा दंड: ₹५००
९. रुग्णवाहिकेला रस्ता न देणे
- दंड: ₹१०,०००
१०. ओव्हरलोडिंग/अतिरिक्त प्रवासी
- ओव्हरलोडिंगसाठी दंड: ₹२०,०००
वाहतूक नियम मोडल्याचे परिणाम
वाहतूक नियमांचे उल्लंघन केल्याने केवळ आर्थिक नुकसानच होत नाही, तर अपघातांमुळे गंभीर जीवितहानी होण्याचा धोका असतो. बेशिस्त वाहनचालकांमुळे अनेक कुटुंबांवर संकट येऊ शकते.
शेतीविषयक मोफत बातम्या वाचण्यासाठी इथे क्लिक करा
वाहनांचे प्रकार
- दुचाकी (बाईक, स्कूटर, ट्रॅक्टर):
सर्व दुचाकी वाहनांना हेल्मेट वापरणे अनिवार्य आहे आणि हेल्मेट न वापरण्यासाठी दंड (Traffic Fines) आकारला जातो. - चारचाकी (कार, एसयूव्ही, जीप):
सीट बेल्ट न वापरण्यासाठी दंड आकारला जातो. - कमर्शियल वाहन (ट्रक, बस, ऑटो रिक्षा):
या वाहनांसाठीही उच्च-सुरक्षा नोंदणी प्लेट (HSRP) बसवणे अनिवार्य आहे. - भाडेतत्त्वावर असलेली वाहने:
या वाहनांमध्ये बॅटरीवर चालणारी रेंट अ कॅब समाविष्ट आहे. - बॅटरीवर चालणारी वाहने:
या प्रकारातील नॉन-ट्रान्सपोर्ट आणि ट्रान्सपोर्ट दोन्ही प्रकारच्या वाहनांसाठी HSRP लागू आहे.
HSRP नियम
1 एप्रिल २०१९ पूर्वी नोंदणीकृत सर्व वाहनांना HSRP नंबर प्लेट बसविणे अनिवार्य करण्यात आले आहे. यामुळे वाहन चोरी कमी करण्यास मदत होईल
दंडाची रक्कम
नवीन नियमांनुसार, वाहतूक नियमांचे उल्लंघन केल्यास दंडाची रक्कम मोठ्या प्रमाणात वाढली आहे. उदाहरणार्थ:
- हेल्मेट न वापरण्यासाठी ₹१,०००
- सीट बेल्ट न लावल्यास ₹१,०००
- दारू पिऊन गाडी चालवल्यास ₹१०,०००
निष्कर्ष
नवीन वाहतूक नियमांचे पालन करणे सर्व वाहनचालकांसाठी अत्यावश्यक आहे. दंडाची रक्कम मोठ्या प्रमाणात वाढवण्यात आली आहे, त्यामुळे प्रत्येकाने अधिक जबाबदारीने वाहन चालवणे गरजेचे आहे. या नियमांमुळे अपघातांचे प्रमाण कमी होऊन रस्त्यावरील सुरक्षितता वाढेल. म्हणूनच, नियमांचे पालन करा आणि सुरक्षित रहा!
शेतीविषयक मोफत बातम्या वाचण्यासाठी इथे क्लिक करा
शेतीविषयक अधिक माहिती वाचण्यासाठी इथे क्लिक करा
कृषी यशोगाथा: शेतीतून करोडपती होण्याची संधी ! या तरुण शेतकऱ्याने दाखवला नवा मार्ग
कृषी यशोगाथा: वयाच्या 24 व्या वर्षी ₹1.5 कोटी वार्षिक पगाराची नोकरी सोडून, शेती करण्याचा निर्णय, ध्येय आहे शेतीतून ₹22 कोटी कमावण्याचे
कृषी माहिती: शेतकऱ्यांसाठी सुवर्णसंधी ! आंब्याच्या ‘या’ 11 जातींमधून लाखोंचा नफा
कृषी यशोगाथा: नैसर्गिक शेतीबद्दल कृषी सदस्यांकडून प्रशिक्षण
कृषी यशोगाथा: स्ट्रॉबेरीच्या शेतीमुळे नशीब बदलले, केवळ 5 महिन्यांत कमावले 9 लाख