आज गव्हाच्या दरात मोठी वाढ! शरबती गव्हाला जोरदार मागणी

आज स्थानिक गव्हाची सर्वाधिक मागणी आहे.

गव्हाच्या किंमतीत खूप चढ-उतार होत आले आहेत आणि आज राज्याच्या विविध बाजारपेठांमध्ये गव्हाच्या (Gahu bajarbhav) विविध जातींच्या किंमतींमध्ये खूप फरक आहे. आज  बाजारभावानुसार राज्यात एकूण 14,881 क्विंटल गव्हाचे आगमन झाले आहे. यामध्ये 147 जातींचे 55 क्विंटल, 2189 जातींचे 92 क्विंटल, बंसीचे 108 क्विंटल, संकरीत जातींचे 223 क्विंटल, स्थानिक जातींचे 11,526 क्विंटल आणि शरबती गव्हाचे 2394 क्विंटल यांचा समावेश आहे.

आज बाजारात स्थानिक गहूला (Gahu bajarbhav) मोठी मागणी आहे. खास करून मुंबईच्या बाजारात याची किंमत 3000 ते 6000 रुपये प्रति क्विंटल मिळाली, तर गंगाखेडमध्ये तीच जात 2500 ते 3000 रुपयांना विकली गेली. नागपूरमध्ये स्थानिक गव्हाची सरासरी किंमत 2478 रुपये होती, तर अमरावतीमध्ये ती 2900 रुपये होती. उल्हासनगरमध्ये ती 3200 रुपये, धुळेमध्ये 2655 रुपये, छत्रपती संभाजीनगरमध्ये 2615 रुपये आणि उमरेडमध्ये 2600 रुपये प्रति क्विंटल होती.

नागपूर (२४७८ रुपये), अमरावती (२९०० रुपये), उल्हासनगर (३२०० रुपये) अशा विविध शहरांमध्ये दरातील तफावत ही त्या प्रदेशातील गव्हाच्या पिकाच्या उत्पादनक्षमतेवर अवलंबून आहे. उल्हासनगरमध्ये सिंचन सुविधा चांगल्या असल्याने गव्हाची पिके उत्तम प्रतीची घेतली जातात, ज्यामुळे भाव वाढतात. याउलट, छत्रपती संभाजीनगर (२६१५ रुपये) सारख्या पावसाळ्यावर अवलंबून असलेल्या भागात पीक नियमित नसल्याने दर कमी राहतात.

गव्हाचे भाव चांगले

शरबती गहूला (Gahu bajarbhav) देखील आज बाजारात चांगला प्रतिसाद मिळाला. नागपूरमध्ये किमान किंमत 3200 रुपये होती, तर सरासरी किंमत 3425 रुपये होती. शर्बती गव्हाची सोलापूरमध्ये सरासरी किंमत 3340 रुपये, पुण्यात 4800 रुपये आणि कल्याणमध्ये सरासरी किंमत 3250 रुपये आहे. संकरीत बाजरीच्या गहूसाठी बीडमध्ये कमीत कमी 2600 आणि सरासरी 2786 रुपये प्रति क्विंटल मिळाले. 2189 गुच्छांच्या गव्हाची किंमत रु. घनसावंगी येथे 2500 आणि 147 गुच्छांच्या गव्हाची किंमत रु. 2625 जलगाव-मसावत येथे. पैठणमध्ये बन्सी गहू 2700 आणि मुरममध्ये 3300 रुपयांना विकला गेला. तुळजापूर, फुलंब्री, उमरगाव आणि शेवगाव-भोडगाव या बाजारपेठांमध्येही गव्हाच्या दरात मोठी वाढ झाली आहे.

गव्हाच्या दरात चढ-उतार

गव्हाच्या (Gahu bajarbhav) किंमती सतत बदलत असतात, ज्याचा मागणी आणि पुरवठ्यावर मोठा परिणाम होतो. स्थानिक गव्हाची प्रचंड मागणी असूनही, काही बाजारपेठांमध्ये त्याच्या किंमतींमध्ये फरक दिसून आला आहे. शरबती गहू तुलनेने महाग आहे आणि पुणे आणि सोलापूरमध्ये त्याला सर्वाधिक किंमत मिळते. अशा परिस्थितीत शेतकऱ्यांनी बाजारपेठेतील बदलांचा बारकाईने अभ्यास करावा आणि योग्य वेळी आपले उत्पादन विकण्याचा निर्णय घ्यावा.

कृषी उत्पादनांच्या किंमती बाजारात (Gahu bajarbhav) वेगाने बदलत असल्याने, योग्य वेळी विक्री केल्यास शेतकऱ्यांना अधिक नफा मिळू शकतो. कोणत्या बाजारपेठेत त्यांच्या गव्हाची मागणी जास्त आहे हे पाहून शेतकऱ्यांनी योग्य निर्णय घेणे महत्वाचे आहे. तसेच, काही बाजारपेठांमध्ये शेरबेट आणि संकरीत गव्हाचे दर जास्त असल्याने, शेतकऱ्यांनी उच्च दर्जाच्या गव्हाच्या उत्पादनावर लक्ष केंद्रित केले पाहिजे.

शरबती गव्हाचा ‘प्रीमियम‘ दर्जा: कोणत्या बाजारांत कमालीचा भाव?

शरबती गहू हा उच्च प्रतीचा मानला जातो आणि त्याचा वापर विशेषतः मिठाई, केक, आणि हॉटेल उद्योगात केला जातो. या वर्षी शरबती गव्हाची आवक २३९४ क्विंटल इतकी होती, पण त्याला सर्वाधिक भाव मिळाला. नागपूरमध्ये किमान ३२०० रुपये तर सरासरी ३४२५ रुपये दराने विक्री झाली. पुणे (४८०० रुपये) आणि सोलापूर (३३४० रुपये) सारख्या शहरांमध्ये याला ‘प्रीमियम’ स्टॅटस मिळाला. पुण्यातील उच्च दराचे कारण म्हणजे तेथील संस्कृतीत गुणवत्ताप्रधान अन्नपदार्थांबद्दलची जागरूकता. शिवाय, पुणे हे शैक्षणिक आणि तंत्रज्ञान केंद्र असल्याने तेथील मध्यमवर्गीय ग्राहक उच्च दर्जाच्या पदार्थांसाठी अधिक पैसे खर्च करतात.

हायब्रिड वाणाचा गहू बीड येथे २७८६ रुपये दराने विकला गेला. हायब्रिड प्रजातीचा फायदा म्हणजे रोगप्रतिकारक क्षमता आणि जास्त उत्पन्न, पण त्याला मिळणारा भाव शरबतीपेक्षा कमी आहे. कारण हायब्रिड गहू प्रामुख्याने पीठ आणि सामान्य खाद्यपदार्थांसाठी वापरला जातो.

 आता मिळणार स्वस्त कर्ज? RBI मोठा निर्णय घेण्याच्या तयारीत!

वाणांनुसार दरातील विषमता: १४७, २१८९, बन्सीची परिस्थिती

१४७ वाणाच्या गव्हाला (Gahu bajarbhav) जलगाव-मसावत येथे २६२५ रुपये भाव मिळाला, तर २१८९ वाण घणसावंगी येथे २५०० रुपयांना विकला गेला. या वाणा विशिष्ट हवामान आणि मातीतच चांगले येतात, म्हणून त्यांचे उत्पादन मर्यादित आहे. परिणामी, भावात अस्थिरता येते. उदाहरणार्थ, बन्सी गहू पैठण येथे २७०० रुपयांना विकला गेला, तर मुरुममध्ये त्याच भावात ३३०० रुपये मिळाले. हे फरक येथील मागणीवर अवलंबून आहेत. मुरुम हे औद्योगिक केंद्र असल्याने तेथील कारखानदारांना मोठ्या प्रमाणात गहू लागतो, ज्यामुळे भाव वाढतात.

बाजारातील चढ–उतारींमागील घटक

१. मागणी–पुरवठ्याचा तोल: लोकल गव्हाची आवक जास्त असूनही, शहरी भागात त्याची मागणी अधिक आहे. त्यामुळे दरातील वाढ.
२. प्रादेशिक विषमता: सिंचन सुविधा, जमिनीची सुपीकता, आणि वाहतूक सोयी यामुळे भावात फरक पडतो.
३. जागतिक प्रभाव: आंतरराष्ट्रीय बाजारात गव्हाच्या किमती वाढल्यास, निर्यातदार घरगुती बाजारातील साठा कमी करतात, ज्यामुळे देशांतर्गत भाव वाढतात.
४. सरकारी हस्तक्षेप: किमान आधारभूत किंमत (MSP) आणि साठा नियमन यामुळे दर नियंत्रित राहतात, पण बाजारातील अटकळबाजीमुळे ते प्रभावित होऊ शकतात.

शेतकऱ्यांसाठी धोरणात्मक सूचना

१. बाजार संशोधन: आधुनिक तंत्रज्ञान (जसे की e-NAM प्लॅटफॉर्म) वापरून रीअल-टाइम भाव तपासणे.
२. पिक नियोजन: शरबती सारख्या उच्चभावी वाणांचे उत्पादन वाढवणे.
३. सहकारी संस्थांद्वारे विक्री: मध्यमवर्गीय व्यापाऱ्यांपेक्षा सहकारी संस्थांमार्फत विक्री केल्यास नफा वाढू शकतो.
४. साठवणूक व्यवस्था: रासायनिक मुक्त कोठारे बांधून हंगामानंतर उच्च भावात विक्रीची योजना.

२०२५ पर्यंत महाराष्ट्रात गव्हाचे उत्पादन २०% ने वाढण्याची अपेक्षा आहे. शासनाच्या ‘कृषी संपन्न योजना’ अंतर्गत शेतकऱ्यांना उच्चप्रतीचे बियाणे आणि प्रशिक्षण दिले जात आहे. तसेच, जैविक गव्हाची मागणी वाढत असल्याने, त्याकडे लक्ष केंद्रित करणे फायदेशीर ठरू शकते.

गव्हाच्या (Gahu bajarbhav) दरातील चढ-उतार हे केवळ आर्थिक घटक नसून, ते शेतकऱ्यांच्या जागरूकता आणि रणनीतीवर अवलंबून आहे. योग्य वेळी बाजाराचे विश्लेषण करून, उच्च प्रतीचे उत्पादन करून, आणि सरकारी योजनांचा फायदा घेऊन शेतकरी आपला नफा वाढवू शकतात. बदलत्या जगात ज्ञान आणि तंत्रज्ञानाचा वापर हाच यशाची गुरुकिल्ली आहे.

शेतीविषयक मोफत बातम्या वाचण्यासाठी इथे क्लिक करा

शेतीविषयक अधिक माहिती वाचण्यासाठी इथे क्लिक करा

कृषी यशोगाथा: शेतीतून करोडपती होण्याची संधी ! या तरुण शेतकऱ्याने दाखवला नवा मार्ग

कृषी माहिती: शेतकऱ्यांसाठी सुवर्णसंधी ! आंब्याच्या ‘या’ 11 जातींमधून लाखोंचा नफा

कृषी यशोगाथा:  नैसर्गिक शेतीबद्दल कृषी सदस्यांकडून प्रशिक्षण

कृषी यशोगाथा: स्ट्रॉबेरीच्या शेतीमुळे नशीब बदलले, केवळ 5 महिन्यांत कमावले 9 लाख