80 म्हशींचा गोठा सांभाळणारी तरुणी:
अहिल्यानगर जिल्ह्यातील निघोज गावातील श्रद्धा धवनने वयाच्या 11व्या वर्षी आपल्या अपंग वडिलांना म्हशींचे दूध काढणे आणि जवळच्या डेअरींना(Dairy Business) पुरवणे यात मदत करण्यास सुरुवात केली. वयाच्या 13-14व्या वर्षीच श्रद्धाने म्हैस व्यापाराच्या बारकाव्यांमध्ये प्रावीण्य मिळवले होते.
दूध काढण्यापासून ते व्यापाऱ्यांसोबतच्या व्यवहारांपर्यंत(Dairy Business) सर्वकाही ती आत्मविश्वासाने हाताळू लागली. तिच्या या समर्पणामुळे आणि व्यावसायिक कौशल्यामुळे तीची या व्यवसायात लवकरच प्रगती झाली. तिने आपल्या नफ्याचा योग्य वापर करून म्हशींची संख्या वाढवली आणि 2017 पर्यंत तिच्याकडे 45 म्हशी झाल्या. तिने म्हशींच्या आहारावर विशेष लक्ष केंद्रित करून दुधाच्या क्वालिटीमध्ये वाढ केली, ज्यामुळे तिला बाजारात चांगला दर मिळू लागला.
आज, 24 वर्षांच्या श्रद्धाने फिजिक्स विषयात एमएससी पूर्ण केली असून ती ‘श्रद्धा फार्म’ची मालकीण आहे. या दोन मजली म्हैस फार्ममध्ये 80 म्हशी आहेत, ज्यातून दररोज 450 लिटर दुधाचे उत्पादन होते. श्रद्धाने गांडूळ खत निर्मितीमध्ये प्रवेश करून दरमहा 30,000 किलो गांडूळ खताचे उत्पादन सुरू केले, जे ‘CS Agro Organics’ या ब्रँडखाली विकले जाते. तिने बायोगॅस प्लांटही स्थापन केला, ज्याद्वारे म्हशींच्या मलमूत्रापासून वीज निर्मिती होते, त्यामुळे तिचा डेअरी व्यवसाय (Dairy Business) झिरो-वेस्ट बनला आहे.
श्रद्धाच्या या डेअरी, गांडूळ खत आणि ट्रेनिंग कार्यक्रमांनी मिळून मागील आर्थिक वर्षात 1 कोटी रुपयांचे उत्पन्न मिळवले. आपल्या स्वप्नांचा पाठपुरावा करण्याची हिंमत दाखवून यश मिळवल्याने ती आज अनेकांसाठी प्रेरणास्थान बनली आहे.
- सुरुवातीचा संघर्ष आणि जबाबदारीची जाणीव:
अहिल्यानगर जिल्ह्यातील निघोज गावातील श्रद्धा धवन हिने अवघ्या 11व्या वर्षी आपल्या कुटुंबाच्या उपजीविकेसाठी मदतीला सुरुवात केली. तिचे वडील अपंग असल्यामुळे घराची जबाबदारी लवकरच तिच्यावर आली. लहान वयातच तिने म्हशींचे दूध काढण्याचे काम हाती घेतले आणि ते जवळच्या डेअरींना पुरवायला सुरुवात केली. - व्यवसायाच्या बारकाव्यांमध्ये प्रावीण्य:
वयाच्या 13-14व्या वर्षीच श्रद्धाने केवळ दूध काढण्यापुरते न थांबता संपूर्ण म्हैस व्यापाराची व्यावसायिक कौशल्ये आत्मसात केली. दूधाच्या दराची चढ-उतार, व्यापाऱ्यांशी व्यवहार, पशूंच्या आरोग्याची निगा, योग्य आहार आणि व्यवस्थापन हे सगळे बारकावे तिने शिकून घेतले. लहान वयातच तिच्या निर्णयक्षमतेमुळे तिला बाजारात विश्वासार्हता मिळू लागली. - व्यवसायाचा विस्तार आणि नाविन्यपूर्ण कल्पना:
व्यवसायातून मिळणाऱ्या नफ्याचा योग्य वापर करत श्रद्धाने म्हशींची संख्या वाढवली. 2017 पर्यंत तिच्याकडे तब्बल 45 म्हशी होत्या. मात्र, तिने केवळ संख्येत वाढ करून समाधान मानले नाही, तर दूधाच्या (Dairy Business) गुणवत्तेवरही लक्ष केंद्रित केले. म्हशींसाठी पौष्टिक आहार आणि योग्य निगा राखून तीने उत्पादनाचा दर्जा सुधारला, ज्यामुळे तिला बाजारात चांगला दर मिळू लागला. - शिक्षण आणि व्यावसायिक कौशल्य:
अगदी व्यावसायिक जबाबदाऱ्या सांभाळतानाही श्रद्धाने आपले शिक्षण सुरू ठेवले. तीने फिजिक्समध्ये एमएससी पूर्ण केली. शिक्षणासोबतच व्यवसायाचा विकास करताना तीने आधुनिक तंत्रज्ञानाचा वापर केला आणि वैज्ञानिक दृष्टिकोन ठेवल्यामुळे तिच्या व्यवसायाला आणखी चालना मिळाली. - ‘श्रद्धा फार्म’ आणि मोठ्या प्रमाणावर उत्पादन:
आज श्रद्धा ‘श्रद्धा फार्म’ची मालकीण आहे, जिथे तिच्याकडे दोन मजली डेअरी फार्म (Dairy Business) आहे. या फार्ममध्ये सुमारे 80 म्हशींची देखभाल केली जाते आणि दररोज 450 लिटर दूध उत्पादन होते. तीने उच्च प्रतीच्या दुधामुळे मोठ्या ब्रँड्ससाठी आणि स्थानिक बाजारासाठी स्थिर ग्राहकवर्ग तयार केला. - पर्यावरणपूरक उपक्रम आणि शाश्वत शेती:
➤ गांडूळ खत उत्पादन:
- श्रद्धाने आपल्या फार्मवरील शेण आणि सेंद्रिय कचऱ्याचा उपयोग करून गांडूळ खत निर्मिती सुरू केली.
- सध्या ती दरमहा 30,000 किलो गांडूळ खत तयार करते, जे ‘CS Agro Organics’ या ब्रँडखाली विकले जाते.
- या खताला चांगली मागणी असून, यामुळे शेतकऱ्यांना नैसर्गिक खत सहज उपलब्ध होते.
शेतीविषयक मोफत बातम्या वाचण्यासाठी इथे क्लिक करा
➤ बायोगॅस प्लांट आणि झिरो–वेस्ट डेअरी:
- तिने बायोगॅस प्लांट उभारला, ज्याद्वारे म्हशींच्या मलमूत्रापासून वीज निर्माण केली जाते.
- यामुळे डेअरीच्या विजेचा खर्च कमी झाला आणि संपूर्ण प्रक्रिया झिरो–वेस्ट बनली.
- हे पर्यावरणपूरक मॉडेल इतर डेअरी व्यवसायांसाठी प्रेरणादायी आहे.
आर्थिक यश आणि प्रेरणादायी प्रवास:
श्रद्धाच्या डेअरी व्यवसाय, गांडूळ खत आणि ट्रेनिंग उपक्रम मिळून मागील आर्थिक वर्षात 1 कोटी रुपयांहून अधिक उत्पन्न झाले. तिच्या आत्मविश्वासाने, मेहनतीने आणि व्यावसायिक दृष्टिकोनाने तिला हे यश मिळाले.
श्रद्धा धवन हिची (Dairy Business) ही प्रेरणादायक कहाणी सिद्ध करते की, मेहनत, जिद्द आणि योग्य नियोजन यामुळे कोणीही मोठे यश मिळवू शकते. तिने केवळ डेअरी व्यवसायात नव्हे, तर शाश्वत शेती आणि पर्यावरणपूरक उपक्रमांमध्येही नाव कमावले आहे. तिचा प्रवास भविष्यात अनेक तरुणांसाठी दिशादर्शक ठरेल.
- श्रद्धाने कठीण परिस्थितीतून मार्ग काढत आपले स्वप्न साकार केले.
- तिचा झिरो–वेस्ट शेती आणि डेअरी व्यवसाय हा शाश्वत शेतीचा उत्तम नमुना आहे.
- तिची यशोगाथा तरुण उद्योजकांसाठी आणि महिला सशक्तीकरणासाठी आदर्श ठरते.
शेतीविषयक मोफत बातम्या वाचण्यासाठी इथे क्लिक करा
शेतीविषयक अधिक माहिती वाचण्यासाठी इथे क्लिक करा
कृषी यशोगाथा: शेतीतून करोडपती होण्याची संधी ! या तरुण शेतकऱ्याने दाखवला नवा मार्ग
कृषी माहिती: शेतकऱ्यांसाठी सुवर्णसंधी ! आंब्याच्या ‘या’ 11 जातींमधून लाखोंचा नफा
कृषी यशोगाथा: नैसर्गिक शेतीबद्दल कृषी सदस्यांकडून प्रशिक्षण
कृषी यशोगाथा: स्ट्रॉबेरीच्या शेतीमुळे नशीब बदलले, केवळ 5 महिन्यांत कमावले 9 लाख
